Vraag en antwoord
Wat wil jij weten over ADHD? Wij beantwoorden vragen van scholieren over ADHD.
In het voorjaar van 2023 hebben we les gegeven over ADHD op verschillende middelbare scholen. We hebben leerlingen toen gevraagd wat zij graag willen weten over ADHD. Deze vragen beantwoorden we op deze website, en op onze social media.
Videos
Hoe kom je er achter of je ADHD hebt?
Waarom wordt niet iedereen getest op ADHD?
Kan een online test je vertellen of je ADHD hebt?
Kan een online filmpje je vertellen of je ADHD hebt?
Wat kun je zelf doen als je ADHD hebt?
Hoe kom je er achter of je ADHD hebt? Psychiater Janneke legt dit uit
Wat is het verschil tussen ADHD en ADD?
Waarom meer vrouwen ADHD hebben dan je denkt
Is ADHD anders bij jongens dan bij meisjes?
ADHD komt iets vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Hoe komt dat?
Meisjes en jongens vertonen vaak verschillende kenmerken van ADHD. De verschillen in kernmerken lijken te komen door verschillen in de biologie tussen jongens en meisjes. Maar, mensen hebben ook verschillende verwachtingen van wat ADHD is, en hoe jongens of meisjes zich horen te gedragen. Hierdoor kan ADHD bij meisjes minder snel worden herkend. Als ADHD niet wordt herkend kan je je daardoor onbegrepen voelen en kan je niet de hulp krijgen die je nodig hebt. Daarom is het belangrijk dat zowel bij jongens als meisjes ADHD wordt herkend. En dat je hiervoor steun en hulp ontvangt.
Zie ook dit filmpje van de Universiteit van Nederland over “waarom meer vrouwen ADHD hebben dan je denkt”.
Wil je meer weten? Kijk dan op de pagina ADHD bij meiden.
Wat veroorzaakt ADHD?
ADHD is voor een deel erfelijk. Dat betekent dat ADHD via genen wordt doorgegeven van ouders op kinderen. Als je ouders ADHD hebben, is de kans dus groter dat jij ook ADHD hebt, en ook je broertjes en zusjes. Maar, er is niet 1 specifiek gen voor ADHD. ADHD kan bij sommige mensen worden veroorzaakt door de combinatie van een heleboel verschillende genen. Daarnaast kan ook de omgeving invloed hebben op ADHD. Stress en slaapgebrek kunnen ADHD verergeren, maar een goed sociaal netwerk en een gezonde leefstijl kunnen ADHD verminderen.
Wat is de invloed van dopamine bij ADHD?
Deze infographic laat zien dat de hersenstof dopamine belangrijk is voor hoe goed je kunt presteren. Als je te weinig, of teveel dopamine hebt, dan lukt dat niet goed. Bij mensen met ADHD is er vaak (maar niet altijd) een tekort aan dopamine. Medicatie zoals Ritalin kan de hoeveelheid dopamine in de hersenen verhogen. Hierdoor kunnen sommige mensen met ADHD zich beter concentreren. Maar als je al voldoende dopamine hebt, dan kan het juist een negatief effect hebben.
Klik op de afbeelding hiernaast voor een grotere versie.
Wat kun je zelf doen als je ADHD hebt? 5 tips van psychiater Janneke Zinkstok
ADHD is een aandoening waar je mee wordt geboren. Je kunt er dus niks aan doen dat je ADHD hebt. Maar er zijn wel een aantal dingen die je kunt doen om beter om te gaan met je ADHD.
- Praat er over met bijvoorbeeld je ouders, je mentor, de (school)psycholoog en/of de psychiater. Zij kunnen samen met jou kijken wat voor hulp of ondersteuning jij nodig hebt. Ook kan het opluchten om je zorgen of problemen te delen. Of om samen te kijken naar wat voor jou de positieve kanten zijn van ADHD.
- Sporten is gezond, niet alleen voor je lichaam maar ook voor je hersenen. Als je ADHD hebt kan sporten helpen om je teveel aan energie wat te verminderen. Ook heeft onderzoek aangetoond dat regelmatig sporten je cognitieve vaardigheden – zoals nieuwe dingen leren en onthouden, of juist je impulsen beheersen – kan verbeteren.
- Gezond en regelmatig eten. Ook voeding is van invloed op je hersenen. Zeker als je nog in de groei bent en naar school gaat, is het belangrijk dat je hersenen de juiste voedingsstoffen krijgen. De schijf-van-vijf van het Nederlandse voedingscentrum geeft aan wat gezond eten is. Het eten van veel groente, fruit en vezels is heel belangrijk. Zie ook de infographic over voeding voor je hersenen iets verderop op deze pagina. Of lees over dit onderzoek over het effect van voeding op ADHD.
- Slapen, nog zoiets waar je hersenen echt behoefte aan hebben. Voldoende slapen (ongeveer 8 uur per nacht) is belangrijk om je hersenen optimaal te laten presteren. Maar veel mensen met ADHD hebben last van slaapproblemen. Ze zijn bijvoorbeeld pas heel laat moe of liggen lang wakker, en komen ’s ochtends hun bed niet uit. Een goede slaaphygiëne kan dan helpen. Dat betekent dat je bijvoorbeeld elke dag op ongeveer dezelfde tijd naar bed gaat, niet meer op schermen (zoals je telefoon) kijkt voor het slapen gaan, en voor het slapen gaan alleen nog maar rustige dingen doet, zoals bijvoorbeeld een boek lezen. Je kunt hier meer lezen over slaap en ADHD.
- Ontspannen. Van wat voor dingen wordt jij rustig? Een wandeling maken, een boek lezen, muziek luisteren, mediteren, of …? Ga na wat jou ontspanning geeft, en probeer hier elke dag tijd voor vrij te maken. Door jezelf even rust te geven, kun je daarna weer veel beter presteren. In Nijmegen is onderzoek gedaan naar Mindfulness voor kinderen met ADHD. Je kan daar hier meer over lezen.
Hoe kun je goed voor je hersenen zorgen als je ADHD hebt?
Gezond eten is belangrijk om je hersenen gezond en fit te houden. Dit is voor iedereen belangrijk, maar zeker ook voor mensen met ADHD. De schijf-van-vijf is een goede richtlijn voor gezond eten. En vergeet ook niet om te sporten!
Klik op de afbeelding hiernaast voor een grotere versie.
Wat zijn ADHD superpowers?
In deze aflevering van het NPO programma Brainstorm gaan ze op zoek naar wat de superpowers zijn van mensen ADHD. Zoals hyperfocus, doorzettingsvermogen, leiding geven, risico nemen en creativiteit.
Bekijk de aflevering hier (vanaf minuut 5:30): Brainstorm – Superpowers van ADHD – Zapp
Wat gebeurt er in de hersenen als je ADHD hebt?
Er is geen enkel kenmerk van de hersenen (vorm van de hersenen of stofje in de hersenen) dat bij iedereen met ADHD anders is dan bij mensen zonder ADHD. Daarom kunnen we op basis van een hersenscan niet zeggen of iemand wel of geen ADHD heeft. Wel heeft hersenonderzoek aangetoond dat als we naar het gemiddelde van groepen mensen met ADHD kijken, dit soms verschilt van het gemiddelde van groepen mensen zonder ADHD voor bepaalde hersenkenmerken. En nu wordt het ingewikkeld: maar binnen die groepen zijn de verschillen tussen de individuen soms groter dan tussen de groepen: snap je het nog?